بررسی عوارض دارویی ناشی از داروهای ضد سل و عوامل موثر بر آن در بیماران سلی مجتمع بیمارستانی امام خمینی

همزمان با درمان سل ریه و خارج ریه با داروهای ضد سل عوارض ناخواسته از جمله هپاتیت، راش، سندرم فلو، نوروپاتی و... به ویژه با سه داروی ایزونیازید، ریفامپیسین و پیرازینامید اتفاق می افتد. هپاتوتوکسیسیته عارضه مهمی است که می تواند منجر به نارسایی حاد کبد شده و گاه در صورت عدم انجام پیوند کبد منجر به مرگ بیمار شود.برای تعیین فراوانی و عوامل مستعد کننده عوارض دارویی این داروها در بیمارانی که با داروهای ضد سل درمان می شوند، یک مطالعه گذشته نگر مورد شاهدی را در بیمارستان امام خمینی انجام دادیم.360 بیمار را در این مطالعه بررسی شدند که 120 نفر در گروه بیماران مورد بوده و عوارض ناشی از داروهای ضد سل را پیدا کرده بودند و 240 نفر در گروه شاهد قرار داشتند که با داروهای ضد سل هیچ گونه عارضه ای پیدا نکرده بودند.شایع ترین عارضه دارویی، هپاتیت 8/35% و بعد از آن به ترتیب افزایش آنزیم های کبدی (کمتر از 5 برابر بدون علایم بالینی) 3/18 درصد، راش پوستی 6/11 درصد، تهوع و استفراغ 3/8 درصد، آرترالژی 58 درصد سندرم فلو 5% بوده است.سن بالاتر از 65 سال (P=0.047)، بیماری مزمن کبدی (P=0.008)، نارسایی کلیه (P=0.009)، فرم شدید بیماری سل (P<0.001) و HIV/ ایدز (P=0.039) عوامل مستعد کننده عوارض ناشی از داروهای ضد سل در این مطالعه بودند. با توجه به یافته های فوق، درمان با داروهای ضد سل در افراد مسن، بیماران مزمن کبدی و کلیوی، فرم های شدید بیماری سل و در بیماران با عفونت HIV/ ایدز باید تحت مراقبت دقیق و پیگیری باشد.